Straffe KLJ'er Gregory Debruyne is de tweede jongste paardenvisser

Op weekdagen werkt hij in de metaalbouw en op vrijdagavond is hij paraat in het lokaal van KLJ Beauvoorde, maar in het weekend vind je Gregory Debruyne (24) op zijn paard in de zee. Daar vist hij – uitgedost in een knalgeel waterdicht pak – naar garnalen. Gregory is namelijk een van de veertien paardenvissers die ons land rijk is.

Al sinds zijn kindertijd is Gregory op het strand te vinden. Daar kon hij uren kijken naar zijn vader, die samen met een sterk trekpaard een groot vissersnet voorttrok, enkele meters diep in de zee. Gregory’s vader was namelijk een van de beste paardenvissers van onze kust. Al doende leerde Gregory hetzelfde ambacht en rond zijn twaalfde maakte hij zijn eerste garnalenvangst. Hij geraakte erdoor gepassioneerd en werd ook paardenvisser. “Als de omstandigheden in het weekend het toelaten, ben ik te vinden op zee”, zegt hij nu.

[Lees verder onder de foto.]

Hoe ziet een dag van een paardenvisser eruit?

“Om te vissen heb je eerst en vooral je paard nodig. De dag begint dus met het paard uit zijn stal te halen, eten te geven, te kammen en op te zadelen. Met paard en kar ga ik naar het strand, goed voor een tocht van zo’n veertig minuten. Garnalen vangen duurt zo’n drie uur en een half. Op het strand zeef ik de krabben en andere diertjes uit de vangst. Als ik terug thuis ben, maak ik een houtvuur waarop ik de garnalen enkele minuten kook. Die gekookte garnalen moeten nadien zo snel mogelijk weer afkoelen. Tot slot weeg ik de garnalen af in zakjes van een kilo en verkoop ik ze. De garnalen pellen doe ik niet, want dat zou nog eens enkele uren extra in beslag nemen.”

Zijn er bepaalde vastgelegde momenten waarop je moet vissen?

“Vissen kan alleen bij laagwater. De garnalen zitten dan dichter bij het strand, in het ondiepe gedeelte waar ik met mijn paard kan komen. Verder in de zee zijn natuurlijk ook garnalen te vinden, maar daar heb je een boot voor nodig. Gelukkig is het twee keer per dag laagwater, alleen verandert het uur waarop dat is van dag tot dag. Soms kan ik in de ochtend vissen, soms pas tegen de middag of in de late namiddag. Het liefst ga ik ’s ochtends op pad, want ik ben enkele uren zoet met zo’n vangst. Als ik pas later op de dag begin, kan ik die dag niets anders meer doen.”

“Daarnaast kan vissen ook alleen in het voor- en het najaar. In de zomer en winter is het water te warm of te koud, waardoor de garnalen zich dieper in de zee terugtrekken. Toch kan je me in de zomer ook aan het werk zien, want dan geven de paardenvissers soms demonstraties.”

Vandaag zag ik op het strand heel wat mensen die naar je komen kijken en foto’s maken. Is dat altijd zo?

“Ja, de paardenvissers zijn een toeristische attractie. Soms word ik volledig ingesloten als ik op het strand ben. Dat is niet altijd zo aangenaam, maar ik neem het erbij. Vooral in de zomer komen er heel veel mensen kijken naar onze demonstraties, zelfs bij slecht weer.”

[Lees verder onder de foto.]

Kan iedereen paardenvisser worden?

“Als je geen passie voor paarden en de zee hebt, begin je er beter niet aan. Sinds paardenvissen werelderfgoed is geworden, moet je ook verplicht een opleiding van twee jaar volgen en examens afleggen. Ik heb alles van mijn vader geleerd en was al paardenvisser voor die examens ingevoerd werden. Ik heb wel toelating aan de burgemeester moeten vragen om erkend te worden als paardenvisser.”

Hoe leer je een paard om zo diep in de zee te gaan?

“Het water ingaan is geen probleem, dat doen alle paarden. Je moet ze wel leren hoe ze bestuurd worden met een simpel touwtje. Dat is anders dan bij het normale paardrijden, waar je werkt met beugels. Met dat ene touwtje geef ik instructies. Korte trekjes betekenen dat het paard naar rechts moet, langere trekjes wil zeggen dat het naar links moet. Je moet dagelijks bezig zijn met het paard om het goed op te leren. Afhankelijk van het karakter van je paard zal dat snel of traag vooruitgaan.”

“Een paard blijft natuurlijk een dier dat soms zijn eigen zin doet. Zo is er eens een paard van een collega weggelopen en heeft het een kinderwagen omvergelopen. Je kan ook van je paard vallen in zee. Dan moet je vooral hopen dat je niet verstrikt geraakt in het visnet, want dan verdrink je. Zelf heb ik nog niets in die aard meegemaakt, maar soms zijn er gevaarlijke situaties. Omstaanders halen soms ook stoten uit. Ik heb al eens mensen onder het paard zien kruipen op het strand: dat is te zot voor woorden.”

[Lees verder onder de foto.]

Is garnaalvissen een dure hobby?

“Naast een paard heb je veel materiaal nodig: een weide, een kar, visnetten, manden, een waterdicht visserspak, enzovoort. Het kost dus heel wat, maar doordat ik de garnalen verkoop, kan ik mijn kosten terugverdienen. Ik vraag negen euro voor een zakje van een kilo en als ik een goed vangstjaar heb, kan ik met de opbrengst het eten voor het paard in de winter betalen. Dat eten kost toch tien à vijftien euro per dag.”

“ Gelukkig kan ik rekenen op enkele vaste klanten. Dat zijn allemaal mensen die ik ken – aan cafés of restaurants verkoop ik niet. Reclame maken hoeft ook niet, want als ik iedereen zou weten dat ik die dag ga vissen, heb ik sowieso dertig kilo garnalen te kort. Zo makkelijk verkopen die. Als ik thuis de garnalen kook op het houtvuur, kan je de rookpluimen zien opstijgen. Sommigen weten dan dat er nieuwe vangst is en komen kijken of ze iets kunnen kopen. Soms moet ik hen teleurstellen omdat alles al verkocht is.”

[Lees verder onder de foto.]

Ken je de andere paardenvissers goed?

“Je vindt alleen paardenvissers in Oostduinkerke, wat het gemakkelijker maakt om iedereen te kennen. In de andere kustgemeenten zijn er geen. Dat komt waarschijnlijk doordat het strand hier heel breed is en de zee vrij plat, waardoor er weinig diepe putten in het water zijn. Daarnaast zitten we in een vereniging, de Koninklijke Orde van de Paardenvissers. We komen ongeveer tweemaandelijks samen voor een vergadering, organiseren een groots evenement en gaan jaarlijks naar het koninklijk paleis. Zo heb ik al een viertal keer kunnen praten met de koning. Dat zijn natuurlijk geen heel uitgebreide gesprekken. Ik moet dan bovendien mooi Nederlands praten, wat ik sowieso al niet vaak doe.” (lacht)

Van de Orde van de Paardenvissers naar de KLJ. Speelt ook KLJ een belangrijke rol in je leven?

“Ik ben nu een zestal jaar lid, waarvan twee jaar als bestuurslid. Dat valt perfect te combineren met mijn job en het paardenvissen, want onze activiteiten zijn tweewekelijks op vrijdagavond. In de KLJ heb ik al mijn vrienden én mijn lief leren kennen. Ik heb er ook enorm veel levenservaring opgedaan. De KLJ heeft dus al heel wat mooie herinneringen opgeleverd.”

Tekst & foto: Jonas Smeulders