Meskerem Mees: “Als je je eigen pad volgt, ga je altijd de juiste richting uit”

“Creatief, empathisch en koppig.” Als je aan singer-songwriter Meskerem Mees (21) vraagt om zichzelf te beschrijven, krijg je die drie woorden als antwoord. Na dit gesprek voegen we daar graag “impulsief, maar voorzichtig” aan toe. “Van te lang stilstaan word je ongelukkig”, zegt ze. “Sla gewoon een weg in, en je ziet wel waar je uitkomt. Als je je eigen pad volgt, ga je altijd de juiste richting uit.”

Ze is net uitgeroepen tot winnares van Humo’s Rock Rally 2020 als we virtueel op de koffie gaan bij Gentse singer-songwriter Meskerem Mees. “Het was toch vreemd,” zegt ze, “zo’n wedstrijd winnen in een lege zaal. En ik had het niet verwacht – een cliché dat elke winnaar in de mond neemt, maar ik meen het wel. Het is pas toen ik hoorde dat Wolker – in mijn ogen de grootste kanshebber – op de tweede plaats stond, dat ik het hoofdpodium dichter voelde komen. Ik was oprecht verbaasd toen ik mijn naam hoorde. Maar wel heel blij!”

GEEN VOETBAL, DUS MUZIEK

Met de parels die je neerzet op een podium lijkt het alsof je met een gitaar in de hand werd geboren. Speelt muziek al altijd een grote rol in je leven?

“Ik begon met muziek zoals zo veel kinderen: als een hobby. Mijn broers gingen voetballen en aangezien er in ons dorp geen meisjesploeg was, zocht ik iets anders. Ik ging zwemmen, heb gedanst... Muziek is de enige hobby die is blijven hangen. Wat me daar precies in aansprak, weet ik eigenlijk niet. De klassieke notenleerlessen waren alleszins niet aan mij besteed – ik was liever bezig met zelf dingen maken dan met het werk van anderen naspelen. Het is pas toen ik een instrument kon beginnen bespelen, dat ik goesting kreeg om verder te gaan met muziek. Van de vier mede-gitaristen met wie ik lessen volgde, ben ik de enige die het diploma deeltijds kunstonderwijs heeft gehaald.” “Muziek is dus al altijd in mijn leven aanwezig, maar het is niet zo dat mijn hele leven rond muziek draaide. Tot nu toe verliep mijn liefde voor muziek in golven: in sommige periodes was ik er heel fel mee bezig, op andere momenten verdween die wat naar de achtergrond. Maar er is nooit een jaar voorbijgegaan zonder dat ik een piano of gitaar vastpakte. Het verschil met vandaag is wel heel groot. Nu staat alles in het teken van muziek: die zorgt voor mijn inkomen en is naast een hobby nu ook een job. Ik ben er nog nooit zo intens mee bezig geweest als nu.”

[Lees verder onder de foto.]

Met muziek startte je als hobby, maar later werd het ook de richting die je uitging in het onderwijs.

“Mijn schoolcarrière was hobbelig. Ik was een watervalkind: ik startte met Latijn, stapte na twee jaar over naar een economische richting en kreeg uiteindelijk een B-attest. Toen ik van school moest veranderen, begonnen mijn ouders over kunstonderwijs. Dat leek me wel wat: het was een manier om dat kunstige, dat tot dan vooral een hobby was, verder uit te bouwen. Ik schreef me in voor gitaar, maar leerde ook pianospelen.”

“Toen ik afstudeerde aan het Kunstonderwijs, wilde ik even afstand nemen van mijn instrument. Ik trok een jaar naar Denemarken, waar ik heel erg gestimuleerd werd om zelf dingen te creëren. Op de wekelijkse caféavond van de school kroop de ene na de andere student op het podium om te laten horen wat hij of zij had gemaakt. Dat zette mij aan om hetzelfde te doen. Er was geen druk om te presteren, iedereen werd geapprecieerd om wat hij probeerde. En toch heb ik er veel geleerd: door te zien hoe anderen dingen aanpakken, en door de reactie – of het gebrek daaraan – van het publiek leer je ook veel. Daar is mijn passie voor songwriten ontstaan.”

“Na mijn terugkomst in België volgden Kunstwetenschappen en een opleiding tot muziekdocent. Ondertussen ben ik ook daarmee gestopt, zodat ik me volledig op mijn eigen muziek kan richten. Tot nu toe ging ik op schoolvlak dus verschillende richtingen uit, maar muziek is altijd de rode draad geweest. Het is fijn om daar nu fulltime mee bezig te zijn, op een manier die mij helemaal ligt.”

[Lees verder onder de foto.]

KANSEN GRIJPEN

Wat als de muziek er op een dag niet meer is?

“Dan is dat zo. Daar ben ik heel realistisch in. Oké, ik heb geen diploma, maar niks houdt me tegen om morgen opnieuw te gaan studeren. Nu voor optie A kiezen betekent niet dat optie B nooit meer een mogelijkheid is. Dat lijkt misschien beangstigend, maar ik vind op de een of andere manier rust in die gedachte. Pas op, ik besef dat niet iedereen die luxe heeft. Ik heb veel geluk met de omstandigheden waarin ik ben opgegroeid en met de mensen op wie ik terug kan vallen.”

“Het is nú dat het gebeurt. Nú heb ik de Rock Rally gewonnen, nú is mijn kans om verder te gaan in de muziek. Het heeft weinig zin om kansen in de muziek niet te grijpen door voor ‘zekerheid’ te kiezen en voor ik echt wilde in het leven op de achtergrond aan mij voorbijging. Als kind koester je bepaalde verwachtingen die verpletterend kunnen werken – flink studeren, een diploma halen, vast werk. Het vraagt moed om daar tegenin te gaan, maar ik ben blij dat ik me heb durven smijten in de muziek. Komt daar een einde aan, dan vind ik wel weer iets anders.”

Ben je iemand die een passie nodig heeft?

“Ik weet eigenlijk niet of muziek mijn passie is. Ik doe gewoon wat ik leuk vind, maar raak snel verveeld door de dingen. De dag dat muziek me verveelt, stop ik ermee. Dat is niet erg. Ik voel me niet verplicht om dit te blijven doen voor de rest van mijn dagen.”

[Lees verder onder de foto.]

STANDVASTIG KARAKTER

Op je achttiende trek je alleen naar Denemarken, na verschil-lende studies besluit je je volledig op de muziek toe te leg-gen... Die keuzes liggen niet voor de hand. Durf je altijd al beslissingen nemen die ingaan tegen wat van je verwacht wordt?

“Dat denk ik wel. Ik was al vroeg zelfstandig, maar niet op de traditionele manier. Ik kan mijn plan trekken, maar ben tegelijk nog altijd hulpeloos. Een hele vreemde mix, dat besef ik. Ik ben grote voorstander van doen wat je wil, alleen is het voor mij nog niet altijd duidelijk wát dat dan precies is. Het leven is een grote zoektocht, hé. Het is logisch dat niet iedereen vanaf dag één weet waar hij of zij naartoe wil. Je moet altijd de balans houden tussen geloven in jezelf en de keuzes die je soms halsoverkop maakt, en genoeg weten wat je wil om de juiste richting uit te kunnen gaan. Probeer gewoon. Van alles iets. Alleen zo kan je uitvinden welke richting je uit wil. Als je die richting zelf gekozen hebt, kan er weinig fout gaan.”

Merk je dat je plotse bekendheid je verandert?

“Ik heb niet het gevoel dat ik verander. (plechtig:) Ik ben heel consequent in mijn levensloop. (lacht) Als puber ben ik bijvoorbeeld nooit door de typische metal- of Justin Bieber-fases gegaan. En op alle foto’s die je van mij vindt, zie ik er hetzelfde uit. Ik heb het gevoel dat mijn karakter zich vroeg gevormd heeft en dat ik daar nooit echt vanaf ben geweken. Ik ben ook weinig beïnvloedbaar in mijn keuzes.”

“Van de ‘spotlights’ merk ik trouwens maar weinig. Ik kom wel op tv of de radio, maar ik heb nog altijd het gevoel dat niemand weet dat ik besta. Het zou me sterk verwonderen als iemand me op straat aanspreekt omdat hij of zij me herkend heeft.”

STERKE BASIS

Wat heb je meegekregen van je ouders?

“De liefde voor muziek komt van mijn vader, mijn karakter lijkt heel erg op dat van mijn moeder. Mijn ouders zijn allebei biologen, maar daarvan is bij mij maar weinig blijven hangen. Ik ga wel graag wandelen, maar daar stopt het ongeveer. Ik heb als kind heel veel aangereikt gekregen, maar heb niet met alles iets gedaan.”

“De omkadering die ik thuis gekregen heb, is goud waard. Leeftijdsgenoten zie ik soms worstelen met onzekerheid, maar ik heb van thuis uit nooit redenen gehad om onzeker te zijn. Mijn ouders hebben me altijd mijn ding laten doen vanuit het vertrouwen dat ik wel op mijn pootjes terecht zou komen. Ze weten ook wel dat mij in een bepaalde richting duwen averechts werkt. Dat is die koppigheid, hé. Voor mijn ouders lagen altijd alle opties open. Ik mocht stoppen met school, maar werd op het hart gedrukt dat ik dan heel hard zou moeten werken om het waar te maken. Diezelfde boodschap hebben mijn twee broers ook gekregen. We hebben veel geluk met het nest waarin we terechtgekomen zijn (Meskerem en haar broers zijn geadopteerd, red.). Mijn opvoeding heeft mijn persoonlijkheid sterk gevormd, maar liet me ook genoeg ruimte om mezelf te ontdekken.”

KOPLICHTEN AAN

Wordt je persoonlijkheid weerspiegeld in je muziek?

“Onbewust wel, denk ik. Zachtaardig en donker, zo zou ik mijn muziek omschrijven. Dat is tegenstrijdig, maar zo is mijn persoonlijkheid ook. Inspiratie haal ik niet altijd bij mezelf, die komt van overal en nergens. Inspiratie is iets raars, hé. Daar kan je niet naar op zoek gaan. Ik zal nooit een project starten met het idee ‘en nu ga ik een album maken gebaseerd op de boeken die ik heb gelezen’. Dat ligt gewoon niet in mijn aard. Veel van de muziek die ik speel, is gebaseerd op mensen en wat ze hebben meegemaakt, of verwijst naar wat me zelf is overkomen. Die link kan heel direct zijn, maar ook subtiel. Soms schrijf ik een nummer dat om de een of andere reden in mijn hoofd zit, maar waarvan ik de vinger niet kan leggen op de betekenis erachter. Bekijk ik dat lied later vanop een afstand, dan kan ik er zelf dingen in vinden zoals een buitenstaander zou doen.”

In dat opzicht: wie is Joe? Op wie baseerde je je toen je dat nummer schreef?

“Joe is twee keer mezelf. Toen ik dat nummer af had, dacht ik het verhaal van twee ex-geliefden geschreven te hebben, waarbij een van de twee terugkijkt op de tijd als koppel. Nu ik zelf in het nummer ben gegroeid, zie ik er iets anders in. Joe bevat de twee kanten van mezelf, de twee uitersten die ik zelf niet altijd evengoed kan benoemen. Ik ben het meisje dat voor een jaar naar Denemarken trekt, maar dat ook haar onzekerheden heeft. Put your headlights on, zing ik in Joe. Dat is symbolisch voor mijn zorgende kant: ik mag van mezelf onverwachte keuzes maken, maar koester ergens ook een voorzichtigheid. Wat als een keuze de foute blijkt?”

[Lees verder onder de foto.]

Wat hoop je dat mensen in je muziek vinden?

“Ik maak muziek die anderen kunnen herkennen, maar laat ruimte voor eigen interpretatie. Dat is de sterkte van een goede singer-songwriter, volgens mij: een luisteraar moet een aanknopingspunt vinden, maar tegelijk mag dat er niet vingerdik op liggen. Ik wil mensen vooral een verhaal vertellen. Daarom besteed ik zo veel tijd aan mijn teksten. Als mijn nummers iets betekenen voor één iemand, dan ben ik al blij.”

“Ik voel dat het genre waarin ik speel nog heel erg zal evolueren. Mijn muziek klinkt stil, omdat ik de enige was die muziek speelde thuis – ik hield me dus altijd een beetje in. Nu ik meer connecties kan leggen en andere muzikanten leer kennen, zal mijn sound waarschijnlijk sterk veranderen. Naar samenwerkingen kijk ik erg uit. Damon Albarn van Gorillaz, bijvoorbeeld, staat echt op mijn wanted-lijstje. Hij werkte in het verleden al samen met Romeo Elvis, dus mijn kansen zijn niet onbestaande. (lacht) Samen creëren lijkt me supercool.”