De KLJ-jaren van voormalig vicepremier Johan Vande Lanotte

Zou het niet zonde zijn om alle mooie KLJ-verhalen verloren te laten gaan? Daarom gaat Hélaba op pad, op zoek naar verhalen uit de oude doos. Zo komen we terecht bij Johan Vande Lanotte, vandaag aan het werk in het advocatenbureau van Walter Van Steenbrugge, in het verleden burgemeester van Oostende, senator, nationaal partijvoorzitter, vicepremier en verschillende keren minister. Maar voor zijn politieke carrière begon, was Johan een actief lid bij KLJ Stavele: “Voor mij staat een huifkar symbool voor mijn tijd bij KLJ.”

Johan is altijd al een bezige bij geweest. “Ik werd in 1971, toen ik 16 jaar oud was, lid van KLJ Stavele. Dat was een +16-afdeling, dus ik kon niet vroeger lid worden. Naast KLJ was ik toen ook actief binnen de jeugdclub, de muziekmaatschappij en was ik leider in het jeugdatelier. De weekends waren altijd goed volgepland, maar zo heb ik het graag”, vertelt Johan.

Rel in Noord-Frankrijk

“Ik ging naar de KLJ in Stavele, een klein dorpje met zo’n 700 inwoners”, vertelt Johan. “We waren een jeugdbeweging van het platteland en dus hadden we een paard dat de huifkar, volgeladen met onze koffers en andere spullen, voorttrok. Wij stapten dan achter de kar mee”, vertelt Johan enthousiast. “Zo trokken we jaren geleden door Noord-Frankrijk met onze huifkar. We hadden er een wit zeil over gespannen, maar dat was blijkbaar niet naar de zin van een plaatselijke inwoonster. In gebrekkig Nederlands schreeuwde ze ons toe dat we het zeil blauw moesten schilderen. Waarom wisten we niet: we waren ons van geen kwaad bewust.”

Achteraf bleek dat het in die streken vroeger de gewoonte was om overleden mensen te vervoeren in een huifkar met een wit zeil erover, ook wel de witte wagen genoemd. (Dat ritueel omschrijft Guido Gezelle mooi in zijn gedicht ‘Traagzaam trekt de witte wagen’, red.) “We hebben het zeil uiteindelijk ongeschilderd gelaten, maar het blijft een memorabele herinnering aan mijn KLJ-tijd”, zegt Johan. “Zo’n huifkarrentocht zou ik graag nog eens overdoen met een groep vrienden. Dat was echt fantastisch.”

De engel van Stavele

“In ons dorp zochten we altijd naar dingen die nog nooit eerder gedaan waren”, gaat Johan verder. “Voor de cabaretavond die we organiseerden, doken we bijvoorbeeld in de verkleedkoffer van de pastoor. De kleren die normaal tijdens de processie in het dorp werden gebruikt om engelen te spelen, mochten wij aantrekken. Om de show spectaculair te beginnen, lieten we langs alle kanten KLJ’ers verkleed als engelen in de zaal opduiken. Denk daar luide en bombastische muziek bij om alles er nog indrukwekkender te laten uitzien: zo hadden we meteen de aandacht van het publiek. De toon was gezet voor de rest van de voorstelling.”

Vriendschappen voor het leven

Johan heeft vandaag nog altijd contact met enkele mensen die hij via KLJ leerde kennen. “Dat zijn vriendschappen voor het leven”, zegt hij. “Ik heb er ook bepaalde sociale vaardigheden geleerd die me in het latere leven hebben geholpen. Zulke dingen leer je niet in een schoolsituatie. Bij KLJ leerde ik met andere mensen omgaan en samenwerken om kleine of grote problemen op te lossen.” “Waar binnen KLJ de focus ligt op samenwerken, kreeg ik tij-dens mijn politieke carrière af en toe het gevoel dat de focus daar veeleer lag op elkaar tegenwerken”, lacht Johan. “Maar op andere vlakken zijn de politiek en de jeugdbeweging zeer vergelijk-baar: je leert veel verschillende mensen kennen en moet met al die verschillende meningen omgaan. Dankzij mijn tijd bij KLJ leerde ik dat al op jonge leeftijd.” Het sociale zit er bij Johan ingebakken. “Als professor aan de UGent kon ik erg genieten van de interactie met de studenten. Dat mijn laatste jaar als prof door Co-vid-19 voor een groot deel online moest verlopen, vond ik jammer. Maar ik voelde dat het tijd was om te stoppen: het verschil tussen mijn leefwereld en die van de studenten werd steeds groter”, geeft hij eerlijk toe.

Bij de jeugd

“Als ik bij de jeugd wil zijn, ga ik naar het basketbal”, gaat Johan verder. “Ik ben nu ook al enkele jaren, achter de schermen, actief bij BC Oostende (met 21 titels de recordkampioen binnen het Belgische basketbal, red.)”, vertelt Johan. “Met de club hopen we volgend seizoen de tiende titel op rij binnen te halen – the perfect ten. We hebben enkele jonge, NBA-waardige talenten (National Basketball Association, de meest prestigieuze basketbal-competitie ter wereld, red.). Het is ons doel om een van hen ooit naar de NBA te kunnen transfereren. Ze hebben er alleszins het potentieel voor.”

“Zelf heb ik ook altijd graag basketbal gespeeld”, weet hij ons nog te vertellen. “Ik mocht van mijn vader pas competitie beginnen te spelen na mijn eerste jaar aan de universiteit. Toen was het al wat laat om nog veel bij te leren, waardoor ik nooit verder ben geraakt dan tweede provinciale. Ik kon heel snel lopen, maar ik was eigenlijk niet zo’n goede basketter. Ik blijf wel een groot liefhebber van de sport.”

En van KLJ, natuurlijk. “Iedereen zou de kans moeten krijgen om bij de jeugdbeweging te gaan. Ik heb nog nooit spijt gehad van mijn KLJ-periode: het was een onvergetelijke tijd”, zegt Johan. “Bovendien hebben we hier in Vlaanderen veel meer jeugdbewegingen dan in andere landen. Daar mogen we trots op zijn. Ook het feit dat we hier op kamp kunnen gaan met de jeugdbeweging is een traditie die we in ere moeten houden.”